در تابلو برق های جریان زیاد و ولتاژ کمتر از 1000 ولت از مقررات VDE100 پیروی می نمایند که بنابر این مقررات سیم های الکتریکی باید طوری تعیین شوند که دارای اطمینان الکتریکی و مکانیکی خوب و کافی باشند .
بنابر این مقررات مقدار افت ولتاژ بین شبکه و محل اتصال به مصرف کننده نباید از میزان درصد نوشته شده تجاوز نماید.
در ضمن در این تابلو برق ها باید از وسایل حفاظتی استفاده شود که سیم ها و دستگاهها را در برابر بارهای اضافی و اتصال کوتاه توسط قطع به موقع جریان محافظت نماید.
در این تابلو برق ها برای انشعاب گرفتن وسایل مختلف از شین ها یا باس بار (تسمه های مسی ) استفاده می شود و این شین ها باید طوری انتخاب شوند که تحمل جریان عبوری مورد مصرف را داشته باشند.
شین ها باید از بدنه تابلو برق عایق شوند که این عمل توسط مقره ها انجام می شوند. و فواصل بین شین ها باید از یکدیگر نیز رعایت شوند.
نقشه کشی تابلو برق :
تابلو برق های توزیع را برای سهولت کار در شمای فنی رسم می نمایند که با علایم و ارقامی که در کنار هر عنصر نوشته می شود اطلاعات نقشه را تکمیل می نمایند.
در یک تابلو برق یک یا چند خط بعنوان رزرو همیشه باید در نظر گرفته شود تا در هنگام خرابی یکی از خطوط یا نیاز به مصرف کننده جدید از آن استفاده شود.
سیم اتصال زمین با مقطع زیاد برای حفاظت در تابلو برق ها نباید فراموش شود که این ارتباط توسط سیم بافته شده نرم بین قسمتهای متحرک و ثابت تابلو برق برقرار می شود.
ساخت تابلو برق:
در یک تابلو برق توزیع قبل از آنکه وسایل الکتریکی در آن نصب شود باید اسکلت فلزی یا پلاستیکی یا کائوچویی آن مونتاژ شود و با نصب ریل ها و سوراخ های مناسب آماده گردد تا وسایل الکتریکی در داخل آن مونتاژ شود.
پس از نصب وسایل الکتریکی (مانند کلید و فیوزها )ترمینال های تابلو برق را سیم کشی می کنند که این سیمکشی باید با سیم های تک لا و با فرم خاصی صورت گیرد. می توان سیم کشی داخل تابلو برق را با سیم های افشان که در داخل کانال های پلاستیکی (داکت) قرار می گیرند انجام داد.
تقسیم بندی تابلو برق:
تابلو های برق رو در 3 بخش 1- فشار ضعیف 2- فشار متوسط 3- فشار قوی تقسیم بندی می کنند.
تابلو برق ها را با آمپراژ مصرفی و شدت جریانی که ازآن عبور می کند مشخص می کنند که این آمپراژ از مقدار شدت جریان ذکر شده بر کلیدهای قدرت اصلی مشخص می شود .مثلا در یک تابلو برق از کلید اتوماتیک 40 آمپری در ورودی استفاده شده است بنابراین تابلو برق را تابلوی 40 آمپری می نامند.
تابلو برق ها بیشتر نقش توزیع برق را برعهده دارند و بعضی از تابلو برق ها نیز تابلوهای توزیع و کنترل و فرمان هستند که برای راه اندازی خط تولید یا وسایل الکتریکی خاصی بکاربرده می شوند.
شروع بکار ساخت تابلو برق:
بعد از اینکه اسکلت فلزی تابلو برق بنا به درخواست و با توجه به وسایلی که باید در آن نصب شود و جریان مصرفی آن ساخته شد و رنگ آمیزی بر روی آن انجام گرفت مراحل مونتاژ تابلو برق در بخش برق شروع می شود.
اسکلت تابلو برق از چند بخش 1- اسکلت اصلی 2- سینی یا محل قرار گیری وسایل الکتریکی 3- روبند 4- درب تابلو برق تشکیل شده است.
کار اصلی بر روی سینی وسایل انجام می گیرد.
سینی ثابت است که یا مستقیما به اسکلت اصلی جوش خورده یا قابل باز کردن است و توسط پیچ و مهره به اسکلت اصلی بسته می شود . برای نصب وسایل الکتریکی نظیر کلید ها و فیوزها و کنتاکتورها و غیره ابتدا باید محل قرار گیری آنها را بر روی سینی مشخص شود و بعد از گذاشتن روبند سینی با انجام جابجایی مناسب محل قرار گیری آنها را طوری تنظیم کرد که در زیر روبند صاف و مناسب قرار گیرند و کج نباشند و وقتی از روبرو به آنها نگاه می کنیم صاف و شکیل باشند .
بعد از تنظیم نمودن وسایل با روبند ، روبند را به آهستگی برداشته و شروع به علامت گذاری محل سوراخ کاری پیچ وسایل الکتریکی نظیر فیوز های گچی یا بکس – کنتاکتورها – ریل کلیدهای مینیاتوری – ریل ترمینال و کیلدهای اتوماتیک و غیره می نماییم .
بعد از سوراخ کاری شروع به نصب وسایل توسط پیچ و مهره یا پیچ های خودکار و دستگاه پرچ می نماییم.
بعد از فیکس کردن وسایل حال نوبت سیم کشی بین وسایل الکتریکی می باشد و قبل از کانال کشی در درون تابلو برق و بین وسایل الکتریکی توسط کانال های پلاستیکی یا داکت می باشد .
اندازه کانال ها از نظر پهنا و ارتباط از روی تعداد سیم های که از آن عبور می کند انتخاب می کنند .
در برخی تابلو برق ها که شدت جریان مصرفی بالا بوده و بکار گیری سیم در اندازه بالا مقدور و به صرفه نیست از شین ها یا تسمه های مسی با توجه به شدت جریانی که در مقطع و قطر مشخص تحمل می کنند استفاده می نمایند . و بعد از انتخاب شین مناسب شروع به سوراخکاری در فواصل متناسب با تعداد سیمی که برای هر فاز از آن ورودی گرفته می شود با توجه به قطر سوراخ کابلشو یا سرسیم می کنند و سپس بعد رنگ آمیزی جاهای که سوراخ کاری نشده است شین ها رو توسط مقره متناسب با آن و عایق شده از بدنه بر روی اسکلت فلزی پیچ می کنند.
حال با توجه به کلید و فیوزو وسایل الکتریکی و شدت جریانی که از آنها عبور می کند به اندازه یک رنج بالاتر و در برخی شرکتها برابر رنج ذکرشده در استاندارد بین سیم ها و فیوزها شروع به اندازه گیری سیم ها ازمحل قرارگیری شین ها تا ورودی وسایل الکتریکی کرده و بریدن سیم ها می کنیم . هر سیم با توجه به اینکه از کدام فاز گرفته شده است با همان رنگ شین مربوط به خودش انتخاب می شود.
بعد از اندازه کردن و بریدن سیم ها در قسمت اتصال به شین ها از کابلشوی مخصوص سیم و در بخش دیگر سیم بسته به نوع وسیله الکتریکی از کابلشو یا سرسیم و یا اینکه مستقیما به وسیله الکتریکی وصل می شود که قبل از آن باید قسمت لخت سیم لحیمکاری شود.
در قسمت خروجی وسیله الکتریکی که یک سر آن به ترمینال خروجی می رود نیز باید سر لخت سیم لحیمکاری شده وبه ترمینال پیچ شود.
تمام مواد بالا بر روی سینی وسایل صورت می گیرد و نمایشگرها مانند چراغ سیگنالها و ولتمترها و آمپرمترها و شاسی استپ و استارت بر روی درب متحرک یا درب بیرونی ثابت قرار می گیرد که این وسایل توسط سیم های بلند از بخش شینها و بخش فرمان کنتاکتورها و توسط سرسیمهای مخصوص خود بهم وصل می شود. سیم های که بیرون از کانال قرارگرفته اند یا توسط نوارفرم کنار هم قرار میگرند یا از داخل لوله خرطومی عبورداده می شوند. برای اینکه نوارفرمها و لوله های خرطومی در جای خود ثابت شوند از بستهای کمربندی استفاده می شود.
در آخر سیمهای ارت بین درب و اسکلت فلزی وصل می شود و سیم نول مربوط به بوبین کنتاکتورها – چراغ سیگنال و وسایل الکتریکی که نول نیاز دارند به شین نول وصل می شوند که معمولا کل سیم های نول توسط یک کابلشو به یکی از سوراخهای شین نول وصل می شود.
حال که تمام مراحل بالا صورت گرفت تابلو برق رو به ولتاژ شبکه وصل نموده و تستهای مربوطه رو انجام می دهند و بعد از تست تابلو برق روبند سینی را بسته و آچارکشی نهایی را انجام داده و با نصب پلاک مربوط به تابلو که مشخصات تابلو برق در آن ذکر شده است کار مونتاژ تابلو برق به پایان می رسد.